Malowidło ścienne

Panorama Włocławka i zawody wioślarskie na Wiśle

Szczegóły

Malowidło ścienne Panorama Włocławka i zawody wioślarskie na Wiśle jest unikatowym obrazem miasta z końca XIX wieku. Przedstawia ono reprezentacyjny obraz Włocławka widziany od strony prawego brzegu Wisły. Jego walory są tym cenniejszy, że zawiera ono wiele nieistniejących już dziś charakterystycznych elementów architektury dawnego miasta. Nawiązuje także w swej treści do początków wioślarstwa, które stało się fundamentem włocławskiego sportu.

Malowidło od 1978 roku jest eksponowane w Muzeum Historii Włocławka. Obraz wykonany przez anonimowego artystę prawdopodobnie w 1894 roku, znajdował się pierwotnie na klatce schodowej kamienicy przy ulicy Łęgskiej 77. Powstanie malowidła należy wiązać z faktem przeniesienia w 1894 roku do tego budynku pomieszczeń klubowych Włocławskiego Towarzystwa Wioślarskiego.

Panorama Włocławka i zawody wioślarskie na Wiśle jest malowidłem olejnym wykonanym na zaprawie wapienno-piaskowej o wymiarach 237 x 340 cm. Weduta została wykonana w formie siedmioboku o szerokiej podstawie, niższej, prostokątnej części po lewej stronie oraz wyższej, spadziście schodzącej w dół, z nieregularną boczną krawędzią po prawej, świadczącą o sporych ubytkach dzieła w tej części. Całość obrazu obejmuje prospekt Włocławka widziany z piaszczystej łachy, zwanej też Wyspą Suszycką, przy prawym szpetalskim brzegu Wisły. Przedstawiony pejzaż miejski został nienaturalnie wypiętrzony, poprzez znaczne wydłużenie widocznych na nim obiektów architektonicznych. Artysta stosując ten zabieg, dostosował widok do punktu obserwacji. Właściwe proporcje przedstawionej architektury ujawniają się przed oglądającym dopiero, gdy będzie się on znajdował poniżej malowidła. Miało to oczywiście związek z umiejscowieniem panoramy, ponieważ znajdowała się ona na górnej kondygnacji klatki schodowej.

Panorama Włocławka i zawody wioślarskie na Wiśle - stan przed konserwacją

Na pierwszym planie zostali przedstawieni członkowie Włocławskiego Towarzystwa Wioślarskiego, których łódź dobiła do piaszczystego brzegu wyspy. Zawodnicy noszą na sobie stroje sportowe według wzoru obowiązującego w początkowym okresie istnienia WTW. W jego skład wchodziła biała koszulka trykotowa w niebieskie pasy z czerwonym obramowaniem szyi i ramiączek rękawów oraz pięcioma czerwonymi poprzecznymi pasami. Trykotowe spodnie były koloru niebieskiego z granatowymi lampasami. Strój uzupełniała czapka w typie „kepi”, z białym paskiem na otoku oraz naszytą na denku sześcioramienną gwiazdą. Daszek czapki był sztywny, w kolorze czarnym. Siedzący w łodzi sternik ubrany jest w przepisową czapkę oraz kurtkę koloru granatowego. Tuż za nimi, w głównym nurcie rzeki, trwa wyścig trzech osad wioślarskich. Łodzie, którymi poruszają się wioślarze, pochodzą zapewne z pierwszych zakupów sprzętu dla Towarzystwa. Były to jednostki klepkowe, szerokie i ciężkie, nadające się tylko do uprawiania turystyki wodnej. Łodzie tego typu nabyło WTW już wiosną 1887 r. w Warszawskiej Wytwórni Łodzi Terleckiego.

Przy linii brzegowej bulwaru widzimy szereg różnorodnych jednostek rzecznych. Szczególną uwagę zwraca pływająca przystań Włocławskiego Towarzystwa Wioślarskiego. Przedstawiona na obrazie była pierwszą posiadaną przez Towarzystwo, działającą od wiosny 1887 r. Zbudowana była na trzech połączonych ze sobą pontonach, pokrytych podłogą, obwiedzionych barierką i nakrytych dwuspadzistym dachem. Środkowa, wyższa część, mieściła szatnię i bufet. Pośrodku oraz na obu końcach dachu znajdowały się maszty, na których powiewały flagi Towarzystwa - na białym polu błękitny krzyż, ze znakiem WTW (herb Włocławka nałożony na kotwicę i dwa skrzyżowane ze sobą wiosła piórami w górę) w lewym górnym narożniku. Przystań ta działała do 1894 roku, kiedy to dnia 9 lipca t. r. została zastąpiona nową.

Panorama Włocławka i zawody wioślarskie na Wiśle - stan po konserwacji

W 1978 roku malowidło Panorama Włocławka i zawody wioślarskie na Wiśle zostało przeniesione z kamienicy przy ulicy Łęgskiej 77 na ścianę holu Muzeum Historii Włocławka przy ulicy Szpichlernej 19. Wtedy też przy okazji transferu obrazu dokonano pierwszych prac konserwatorskich. W 2010 r. przeprowadzono kolejne prace konserwatorskie, których zakres prac obejmował m.in. oczyszczenie lica malowidła, odcięcie go od ściany i osadzenie na nowym mobilnym podłożu. Końcowy etap prac polegał na uzupełnieniu ubytków zaprawy w podkładzie oraz warstwy malarskiej i zabezpieczeniu werniksem lica panoramy.